Kunstpuzzel

Ik ben in mijn atelier in Ibrahimpaşa hard aan het werk voor een solo-expositie in Ankara in februari 2014.

Al jaren werk ik aan een serie over de Hettieten in Turkije. De Hettitische volkeren zijn een van de vroegste en weinige volkeren waarvan zoveel rotsreliëfs, inscripties en beelden bewaard zijn gebleven. Ook hadden ze archieven vol contracten geschreven op kleitabletten. Dit maakt de Hettieten uniek en voor mij een inspiratiebron in beelden.
Ik maak frottages (een directe afdruk van de reliefs op een ondergrond van doek met grafietstift) van de hiëroglifische rotsinscripties en gebruik bepaalde details uit de talloze afbeeldingen in mijn vrije werk. De serie werken die hieruit is ontstaan geeft een sferisch beeld van de Hettitische inscripties gcombineerd met mijn persoonlijke symbolentaal.

De grootste frottage die ik heb gemaakt voor deze expositie is van Topada, een rots met inscriptie van 4 – 5 meter vlakbij Ağıllı, een dorpje-van-niets op een afstand van 60 km van waar ik woon.

De Topada steen

De eerste test-frottages op de Topada steen

Vroeger, 800 jaar voor Christus, is daar strijd geleverd tussen koning Wasusarma van het Tabal Koninkrijk en de opstandige stadsstaat Parzuta. Dit was blijbaar een belangrijk wapenfeit en reden voor de koning om een van de langste strijdverslagen voor de eeuwigheid te bewaren in steen. Waarom er gestreden werd, wordt niet vermeld, maar wel dat de koning de grootste en sterkste is en veel support kreeg van koningen uit oost, west en zuid en daarmee zijn gelijk had (..) en dus won.

Meer informatie over de TOPADA rotsinscriptie

Kunst is soms puzzelen en archeologie ook.

Ik heb via Theo P.J. van den Hout “Professor of Hittite and Anatolian Languages, The Oriental Institute University of Chicago” een transliteratie van de hiëroglifische rotsinscriptie door J.D. Hawkins kunnen bemachtigen.

Deze tekst bracht me een stuk verder in de duiding van wat ik zag en de rots ging leven. Maar niet alles werd ontsluierd en dat is wat het project boeiend voor me maak. Het gaat mij om de overblijfselen van dat, wat ooit belangrijk was en blijkbaar manifest moest worden uitgebeeld om het nooit meer te kunnen én mogen vergeten.
Met welk doel en voor wie is het dan gemaakt?, vraag ik me dan af. En heeft beeldende kunst ook die pretentie?

Als beeldend kunstenaar hoef je niet exact te werken, tenzij je iets ‘beweert’.
Ik beweer echter niets, ik maak slechts een kunstwerkenserie met een eigen transliteraire interpretatie die iedereen vervolgens ook weer op eigen wijze mag interpreteren. Er is één absoluut doel: het moet goed werk zijn, dus werk met samenhang.
Ik ben, samen met mijn mede-exposant Paul Broekman op de volgende titel gekomen voor onze expositie: STILLE GETUIGEN / SILENT WITNESSES / SESSİZ TANIKLARI.
Zijn we niet, zolang ons collectieve geheugen ons informeert, altijd bezig met de mensheid te organiseren en te begrijpen? Dat laatste is lastig, maar aan het organiseren nemen we allemaal op eigen wijze deel.
De frottage die ik van de Topada steen heb gemaakt is een afdruk van een bericht uit een ver verleden, welke ik verder bewerk en opnieuw doorgeef.

De kunstenaar

Niets zonder moeite…

De constructie

Dit beeld wil ik gaan gebruiken om berichten door te geven van recentere gebeurtenissen in Turkije die iconen hebben nagelaten. Te weten:
– De Turks-(Grieks)Macedonische uitwisseling begin 20e eeuw, ‘nagekeken’ door de, door de Turks-Grieken zelf-uitgestoken ogen van hun Griekse heiligen in de rotskerken van Cappadocië,
– Atatürk’s halve democratische republiek die de laatste decennia vooral nog teert op zijn versleten icoon,
– De zeer recente Gezipark-protesten in Istanbul tegen de Islamisering van Turkije en de strijd voor een echte democratie.

Bij het ontwikkelen van kunstwerken is het creëren het belangrijkste omdat concept en beeld daar samenvallen. Dan pas blijkt of het beeld wel of niet geslaagd is in zijn samenhang. Theoretiseren kan uiteraard, maar niet al te veel en te lang want je verliest de theorieën toch in het gemaakte beeld, tenzij je er een tekstbordje met uitleg bij wilt plaatsen. Het beeld moet voor zichzelf spreken.
Ik ben nu op het punt beland dat ik weet hoe ik mijn gigantische frottage van de Topada steen van bepaalde beeldmerken ga voorzien, die een excerpt zijn van de woeligheden van de laatste honderd jaar Turkse geschiedenis: de eeuw van de veranderingen.
Het beoogt geen politieke stellingname te zijn maar een uitspraak zonder oordeel, een observatie. Het gaat over de genoteerde emotie naar aanleiding een bepaalde historische gebeurtenis, die op een gegeven moment niet meer gevoeld kan worden behalve gerelateerd aan een actuele gebeurtenis.

Gemengde techniek met frottage

Detail

En zo zijn de beelden van STILLE GETUIGEN de doorgeefluiken van gebeurtenissen uit het verleden, te lezen en te zien door de kijker middels zijn/haar aanwezige kennis en het vermogen om te kunnen interpreteren en dus emotioneel te ervaren.

De expositie wordt gehouden in galerie Kara in Ankara. Deze galerie is de galerie van de subgemeente Çankaya en het persoonlijke kunstkindje van de linkse burgemeester Bülent Tanık (CHP).
De recente politieke gebeurtenissen in Istanbul en de protesten die erop volgden in alle grote steden in Turkije hebben de politiek op z’n kop gezet en een heldere blik gegeven op de huidige ‘democratie’. Ik hoop niet dat door de lokale verkiezingen van maart 2014 deze burgemeester met zijn goede kunstinitiatieven in een klap van de kaart geveegd wordt.

Als dát gebeurt, is dit een van de laatste tentoonstellingen in galerie Kara en valt dan samen met zijn eigen tentoonstellingsonderwerp. De vraag is of de puzzel dan is opgelost…

Atelier met de werken in wording